Hộ kinh doanh cá thể hiện chưa được bất kỳ văn bản nào định nghĩa cụ thể, rõ ràng nhưng tại khoản 1 Điều 79 Nghị định 01/2021/NĐ-CP có đề cập và có thể hiểu hộ kinh doanh cá thể gồm các đặc điểm sau đây:

Ảnh minh họa

- Do một hoặc nhiều cá nhân đăng ký thành lập. Nếu là nhiều cá nhân thì đây là các thành viên trong hộ gia đình.

- Người thành lập hộ kinh doanh phải chịu trách nhiệm bằng toàn bộ tài sản của mình với hoạt động kinh doanh của hộ kinh doanh cá thể của mình.

- Chủ hộ được xác định là người đăng ký hộ kinh doanh hoặc là người được các thành viên khác trong hộ gia đình uỷ quyền làm đại diện.

Về quyền thành lập hộ kinh doanh và nghĩa vụ đăng ký hộ kinh doanh, khoản 1 Điều 80 Nghị định 01/2021/NĐ-CP quy định như sau: “Cá nhân, thành viên hộ gia đình là công dân Việt Nam có năng lực hành vi dân sự đầy đủ theo quy định của Bộ luật Dân sự có quyền thành lập hộ kinh doanh.”

Tuy nhiên, cũng tại quy định này, không phải mọi trường hợp đều có quyền đăng ký hộ kinh doanh, những đối tượng không có quyền đăng ký hộ kinh doanh gồm:

- Người chưa thành niên, bị hạn chế hoặc mất năng lực hành vi dân sự, người có khó khăn trong nhận thức, làm chủ hành vi.

- Người đang bị truy cứu trách nhiệm hình sự, bị tạm giam, chấp hành hình phạt tù, biện pháp xử lý hành chính hoặc đang bị cấm đảm nhiệm chức vụ, hành nghề hoặc làm công việc nhất định.

- Các trường hợp khác.

Trong khi đó, theo quy định cũ tại Điều 67 Nghị định 78/2015/NĐ-CP, những đối tượng không phải đăng ký kinh doanh không được quy định cụ thể.

Đồng thời, với các ngành nghề kinh doanh tại khoản 2 Điều 79 Nghị định số 01/2021/NĐ-CP các ngành, nghề sau đây không phải đăng ký kinh doanh:

- Hộ gia đình sản xuất nông, lâm, ngư nghiệp, làm muối;

- Người bán hàng rong, quà vặt, buôn chuyến, kinh danh lưu động, thời vụ, làm dịch vụ có thu nhập thấp. Trong đó, mức thu nhập thấp sẽ do Uỷ ban nhân dân tỉnh quy định và áp dụng trên toàn tỉnh.

Tuy nhiên, các trường hợp trên nếu kinh doanh các ngành, nghề đầu tư có điều kiện thì vẫn phải đăng ký kinh doanh.

Đồng thời, tại Điều 3 Nghị định 39/2007/NĐ-CP, Chính phủ quy định chi tiết 06 trường hợp không phải đăng ký kinh doanh là những cá nhân hoạt động thương mại, không gọi là “thương nhân” theo quy định của Luật Thương mại gồm:

- Buôn bán hàng rong, buôn bán dạo: Là hoạt động mua, bán không có địa điểm cố định gồm cả việc nhận sách, báo, tạp chí, văn hóa phẩn của các thương nhân được phép kinh doanh các sản phẩm này để bán rong;

- Buôn bán vặt: Là việc mua bán những vật dụng nhỏ, lẻ có hoặc không có địa điểm cố định;

- Bán quà vặt: Là hoạt động bán quà, bánh, đồ ăn, nước uống, hàng nước có hoặc không có địa điểm cố định;

- Buôn chuyến: Là hoạt động mua hàng hóa từ nơi khác về theo từng chuyến để bán cho người mua buôn hoặc người bán lẻ;

- Thực hiện các dịch vụ: Đánh giày, bán vé số, chữa khóa, sửa chữa xe, trông giữ xe, rửa xe, cắt tóc, vẽ tranh, chụp ảnh và các dịch vụ khác có hoặc không có địa điểm cố định…

Như vậy, bán trà đá là loại hình kinh doanh thuộc trường hợp bán quà vặt và không phải đăng ký kinh doanh theo quy định của pháp luật.