TRÁCH NHIỆM BỒI THƯỜNG THIỆT HẠI
DO NGUỒN NGUY HIỂM CAO ĐỘ GÂY RA

TÓM TẮT NỘI DUNG CHÍNH

1. Nguồn nguy hiểm cao độ là gì?

2. Nguyên tắc bồi thường thiệt hại.

3. Trách nhiệm bồi thường thiệt hại.

Bồi thường thiệt hại do nguồn nguy hiểm cao độ gây ra (ảnh minh họa)

  Kéo theo sự phát triển của khoa học công nghệ thì các máy móc, thiết bị, phương tiện ngày càng trở nên phổ biến. Điều này đã làm gia tăng các tai nạn tiềm ẩn từ các máy móc, thiết bị, phương tiện đe dọa đến tài sản, sức khỏe, tính mạng của các chủ thể trong xã hội. Thuật ngữ pháp lý gọi đây là những “nguồn nguy hiểm cao độ”. Vậy việc bồi thường thiệt hại do nguồn nguy hiểm cao độ gây ra được quy định như thế nào?

1. Nguồn nguy hiểm cao độ là gì?

• Theo quy định tại Bộ luật Dân sự 2015 thì nguồn nguy hiểm cao độ bao gồm chất phóng xạ, thú dữ, chất độc, chất cháy, chất nổ, vũ khí, nhà máy công nghiệp đang hoạt động, hệ thống tải điện, phương tiện giao thông vận tải cơ giới và các nguồn nguy hiểm cao độ khác do pháp luật quy định.
• Tuy nhiên, ngoài quy định về nguồn nguy hiểm cao độ tại Điều 601 Bộ luật Dân sự 2015 thì còn phải dựa trên các văn bản quy phạm pháp luật khác có liên quan hoặc những quy định của cơ quan nhà nước có thẩm quyền.
• Có thể thấy, Bộ luật Dân sự chỉ liệt kê các đối tượng được coi là nguồn nguy hiểm cao độ chứ không đưa ra khái niệm nguồn nguy hiểm cao độ, gồm:

Phương tiện giao thông vận tải cơ giới

• Theo quy định tại khoản 18 Điều 3 Luật Giao thông đường bộ 2088 thì phương tiện giao thông cơ giới đường bộ gồm xe mô tô ba bánh; xe mô tô hai bánh; rơ moóc hoặc sơ mi rơ moóc được kéo bởi xe ô tô, máy kéo; máy kéo, xe mô tô; xe gắn máy (kể cả xe máy điện) và các loại xe tương tự. Ngoài ra, còn có các phương tiện giao thông vận tải cơ giới đường thủy, đường hàng không, đường sắt.

Hệ thống tải điện

• Hệ thống tải điện được hiểu là các cầu dao, máy phát điện, mô tơ, dây truyền dẫn điện…; nhà máy công nghiệp nhẹ, nhà máy công nghiệp nặng… Như vậy, giống như những phương tiện giao thông vận tải cơ giới thì hệ thống tải điện được xem là nguồn nguy hiểm cao độ khi nó đang trong trạng thái hoạt động, nếu ở trạng thái tĩnh thì không tạo ra sự nguy hiểm cho những người xung quanh.

Vũ khí

• Vũ khí bao gồm:vũ khí thể thao, vũ khí thô sơ, súng săn, vũ khí quân dụng và những loại vũ khí khác có tác dụng, tính năng tương tự.
• Trong đó, vũ khi quân dụng là vũ khí được sản xuất, chế tạo bảo đảm thiết kế, tiêu chuẩn kỹ thuật của nhà sản xuất hợp pháp, được trang bị cho lực lượng vũ trang nhân dân và các lực lượng khác theo quy định của pháp luật để thi hành công vụ, bao gồm:

• Súng cầm tay bao gồm: súng phóng lựu, súng chống tăng, súng trung liên, súng tiểu liên, súng trường, súng ngắn.
• Vũ khí hạng nhẹ bao gồm: Tên lửa chống tăng cá nhân, súng máy phòng không, súng DKZ, súng cối, súng đại liên.
• Vũ khí hạng nặng bao gồm: tên lửa, pháo phòng không, pháo mặt đất, tàu ngầm, tàu chiến, xe thiết giáp, xe tăng…
• Ngư lôi, thủy lôi, lựu đạn, mìn, bom…

Chất cháy, chất nổ

• Chất nổ, chất cháy là những chất rắn, chất khí, chất lỏng… dễ gây ra cháy nổ. Trong đó:

• Chất cháy có đặc tính tự bốc cháy khi tiếp xúc với oxy trong nước, không khí hoặc dưới tác động của các yếu tố khác ở nhiệt độ không cao hoặc nhiệt độ cao (xăng, dầu, phốt pho, diêm…)\
• Chất nổ với khả năng nổ mạnh, nhanh tỏa ánh sáng và nhiệt (thuốc súng, thuốc pháo, thuốc nổ…)

Chất độc

• Chất độc là những chất có độc tính cao, rất nguy hiểm đến tính mạng, sức khỏe của động vật, con người cũng như đối với môi trường sống xung quanh (các chất độc bảng A như như A-cô-ni-tin và các loại muối của nó, ni-cô-tin-phốt pho, kẽm…)

Chất phóng xạ

• Theo quy định tại khoản 8 Điều 3 Luật Năng lượng nguyên tử 2008 quy định về khái niệm chất phóng xạ là chất phát ra bức xạ do quá trình chuyển mức năng lượng hạt nhân, phân rã hạt nhân, có tổng hoạt độ lớn hơn mức miễn từ, hoạt độ phóng xạ riêng. Chất phóng xạ là nhân tố sát thương của vũ khí hạt nhân trong đó bao gồm những đồng vị không bền của những nguyên tố hóa học có khả năng phát ra những chùm tia phóng xạ gây bệnh hoặc gây nhiễm xã đối với động vật, người và môi trường sống.

Thú dữ

• Thú dữ là những động vật lớn, rất dữ, nuôi con bằng sữa, có tuyến vú, có lông mao, động vật bậc cao có thể làm hại người. Ví dụ: gấu, sư tử, báo, hồ…

Nguồn nguy hiểm cao độ là gì (ảnh minh họa)

2. Nguyên tắc bồi thường thiệt hại

• Đối với nguồn nguy hiểm cao độ thì việc bồi thường thiệt hại phải tuân thủ các nguyên tắc theo quy định tại Điều 585 Bộ luật Dân sự 2015:

• Thiệt hại thực tế cần được bồi thường một cách kịp thời và toàn bộ. Các bên có thể thỏa thuận về hình thức bồi thưởng bằng hiện vật, bằng tiền, mức bồi thường hoặc thực hiện một số phương thức, công việc bồi thường nhiều lần hoặc một lần trừ trường hợp pháp luật có quy định khác.
• Được giảm mức bồi thường thiệt hại đối với người chịu trách nhiệm bồi thường nếu có lỗi vô ý hoặc không có lỗi và thiệt hại quá lớn so với khả năng kinh tế của người chịu trách nhiệm.
• Khi mức bồi thường thiệt hại không còn phù hợp với thực tế thì bên gây thiệt hại hoặc bên bị thiệt hại có quyền yêu cầu cơ quan nhà nước có thẩm quyền hoặc Tòa án thay đổi mức bồi thường.
• Không thực hiện việc bồi thường cho phần thiệt hại do lỗi của bên bị thiệt hại gây ra.
• Bên có lợi ích, quyền bị xâm phạm không được bồi thường nếu thiệt hại xảy ra do không áp dụng các biện pháp hợp lý, cần thiết để hạn chế, ngăn chặn thiệt hại cho chính bản thân người đó.

3. Trách nhiệm bồi thường thiệt hại

• Chủ sở hữu nguồn nguy hiểm cao độ phải vận chuyển, trông giữ, bảo quản, sử dụng, vận hành nguồn nguy hiểm cao độ theo đúng quy định của pháp luật. Trong trường hợp nguồn nguy hiểm cao độ gây ra thiệt hại thì chủ sở hữu nguồn nguy hiểm cao độ phải bồi thường thiệt hại; đối với trường hợp chủ sở hữu đã giao cho người khác sử dụng, chiếm hữu thì người này phải bồi thường, trừ trường hợp có thỏa thuận khác.
• Khi không có lỗi, người sử dụng, chiếm hữu, chủ sở hữu nguồn nguy hiểm cao độ phải bồi thường thiệt hại, trừ trường hợp sau đây:

• Người bị thiệt hại cố ý gây ra hoàn toàn thiệt hại;
• Thiệt hại xảy ra trong tình thế cấp thiết hoặc trong trường hợp bất khả kháng trừ trường hợp pháp luật có quy định khác.

• Trong trường hợp nguồn nguy hiểm cao độ bị sử dụng, chiếm hữu trái pháp luật và gây thiệt hại thì người đang sử dụng, chiếm hữu trái pháp luật phải thực hiện việc bồi thường thiệt hại.
• Khi người sử dụng, chiếm hữu, chủ sở hữu nguồn nguy hiểm cao độ sẽ liên đới bồi thường thiệt hại do có lỗi trong việc để nguồn nguy hiểm cao độ bị sử dụng, chiếm hữu trái pháp luật.

➤ Xem thêm:

➤ Một số vướng mắc về giải quyết bồi thường thiệt hại do tính mạng, sức khỏe bị xâm phạm.
➤ Mức bồi thường khi đơn phương chấm dứt hợp đồng lao động trái luật.
➤ Hợp đồng vay tài sản.
➤ Hợp đồng mượn tài sản.

• Trên đây là nội dung Trách nhiệm bồi thường thiệt hại do nguồn nguy hiểm cao độ gây ra Công ty Luật TNHH Thịnh Trí gửi đến bạn đọc. Nếu có thắc mắc, vui lòng liên hệ Hotline 1800 6365 để được tư vấn.