NGUYÊN TẮC BỒI THƯỜNG TỔN THẤT TINH THẦN
Hình 1. Luật Thịnh Trí - Tư vấn nguyên tắc bồi thường thiệt hại do tổn thất tinh thần
Bồi thường thiệt hại về tinh thần thực chất là một dạng bồi thường thiệt hại ngoài hợp đồng, do chủ thể bị xâm phạm đến tính mạng, sức khỏe, danh sự, nhân phẩm, uy tín. Đây là khoản tiền mà người bị xâm hại hoặc người thân của người bị xâm hại sẽ được hưởng theo quy định của Bộ luật dân sự năm 2015. Hãy cùng luật Thịnh Trí tìm hiểu nguyên tắc bồi thường thiệt hại tinh thần trong bài viết sau đây.
TÓM TẮT NỘI DUNG CHÍNH
1. Khái niệm thiệt hại về tinh thần.
2. Thế nào là bồi thường thiệt hại về tinh thần?
3. Khi nào được xác định là thiệt hại tinh thần?
4. Nguyên tắc bồi thường thiệt hại do tổn thất về tinh thần.
5. Mức bồi thường thiệt hại do tổn thất tinh thần.
- Thiệt hại về tinh thần hay còn gọi là tổn thất về tinh thần được hiểu là những tổn thất về sức khỏe, danh dự, nhân phẩm, uy tín do người khác xâm phạm, mà người bị thiệt hại hoặc người thân thích của người bị thiệt hại phải chịu đau thương, mất mát, buồn phiền, bị giảm sút hoặc bị mất uy tín, bị người khác xa lánh, bị hiểu lầm,…
- Bồi thường thiệt hại do bị tổn thất về tinh thần là một dạng bồi thường thiệt hại ngoài hợp đồng, do bị xâm phạm đến tính mạng, sức khỏe, danh dự, nhân phẩm, uy tín. Bồi thường thiệt hại về tinh thần thông thường là một khoản tiền để đền bù tổn thất cho người bị xâm phạm hoặc người thân của người bị xâm phạm theo quy định của Bộ luật Dân sự.
Hình 2. Luật Thịnh Trí - Tư vấn cách xác định thiệt hại về tinh thần
- Theo Điều 590, 592 Bộ luật Dân sự năm 2015 quy định về thiệt hại tinh thần được xác định khi phát sinh các thiệt hại như sau:
- Do sức khỏe bị xâm phạm: Khi tiến hành xác định thiệt hại cho chủ thể do sức khỏe bị xâm phạm, Tòa án phải dựa trên các chứng cứ do đương sự đã cung cấp, từ đó quyết định mức bồi thường thiệt hại cho chủ thể bị xâm phạm. Tuy nhiên, có những khoản chi phí không thể cung cấp hóa đơn cho Tòa án như: Khoản chi phí đưa người đi cấp cứu thường không thể xuất hóa đơn, chứng từ như thuê xe máy,… Trong khi đó Hội đồng xét xử chỉ căn cứ trên chi phí thực tế của người thiệt hại để xác nhận mức bồi thường.
- Do tính mạng bị xâm phạm: các chi phí được xem là hợp lý như: Chi phí cứu chữa, chi phí bồi dưỡng sức khỏe, chi phí chăm sóc người bị thiệt hại trước khi người bị thiệt hại chết, chi phí mai táng, tiền cấp dưỡng cho những người mà người bị thiệt hại có nghĩa vụ cấp dưỡng, tiền bù đắp mất mát tinh thần cho những người thân thích của người bị hại thuộc hàng thừa kế thứ nhất.
- Do danh dự, nhân phẩm, uy tín bị xâm phạm: Các chi phí hợp lý nhằm hạn chế, khắc phục thiệt hại và thu nhập bị mất hoặc bị giảm sút của người bị thiệt hại. Tùy vào từng trường hợp thì ngoài việc buộc phải chấm dứt hành vi vi phạm, xin lỗi cải chính công khai, thì Tòa án còn quyết định người gây thiệt hại do hành vi xúc phạm đến danh dự, nhân phẩm, uy tín của người khác, phải bồi thường một khoản tiền để bù đắp tổn thất tinh thần cho người bị xâm phạm, mức bồi thường không vượt quá mức lương tối thiểu mà Nhà nước quy định.
- Đồng thời, theo Điều 604 Bộ luật Dân sự năm 2015 quy định:
- Người nào thực hiện lỗi cố ý hoặc lỗi vô ý xâm phạm đến tính mạng, sức khỏe, danh dự, nhân phẩm, uy tín, tài sản, quyền và lợi ích hợp pháp của cá nhân; hoặc hành vi xâm phạm đến danh dự, uy tín, tài sản của pháp nhân hoặc các chủ thể khác mà gây ra thiệt hại thì phải tiến hành bồi thường.
- Trong trường hợp pháp luật quy định người gây ra thiệt hại phải tiến hành bồi thường cả trong trường hợp không có lỗi thì áp dụng theo quy định đó.
Căn cứ Điều 605 Bộ luật dân sự năm 2015 quy định ba nguyên tắc bồi thường thiệt hại do bị tổn thất về tinh thần như sau:
- Thứ nhất: Thiệt hại phải được tiến hành bồi thường toàn bộ và kịp thời. Các bên có thể tự thỏa thuận với nhau về mức bồi thường thiệt hại, hình thức bồi thường có thể bằng tiền, hiện vật hoặc thực hiện một công việc, phương thức bồi thường thiệt hại một lần hoặc nhiều lần, trừ trường hợp pháp luật có quy định khác.
- Nguyên tắc trên nhằm đảm bảo người có hành vi gây ra thiệt hại phải tiến hành bồi thường bằng một mức tương xứng với toàn bộ thiệt hại mà mình đã gây ra và phải bồi thường một cách nhanh chóng, kịp thời, càng nhanh và càng tốt nhằm khắc phục hậu quả. Pháp luật khuyến khích các bên đương sự có thể tự thỏa thuận mức bồi thường, hình thức và phương thức bồi thường với nhau. Tuy nhiên, theo quy định thì thỏa thuận bồi thường không được trái với pháp luật và trái với đạo đức xã hội.
- Thứ hai: Người gây ra thiệt hại có thể được giảm mức bồi thường nếu do lỗi vô ý mà thiệt hại xảy ra quá lớn so với khả năng kinh tế trước mắt và lâu dài của người gây ra thiệt hại.
- Để giảm mức bồi thường thiệt hại thì người gây ra thiệt hại thỏa mãn 02 điều kiện: đó là lỗi vô ý gây ra thiệt hại và thiệt hại quá lớn so với khả năng kinh tế trước mắt và lâu dài của mình.
- Thứ ba: Mức bồi thường không còn phù hợp với thực tế thì người bị thiệt hại hoặc người gây ra thiệt hại có thể yêu cầu thay đổi mức bồi thường.
- Người gây ra thiệt hại hoặc người bị thiệt hại có quyền yêu cầu Tòa án thay đổi mức bồi thường thiệt hại, khi mức bồi thường đó không còn phù hợp với thực tế. Cụ thể: trong trường hợp mức bồi thường quá thấp sẽ gây ra tình trạng bất lợi cho người bị thiệt hại hoặc mức bồi thường quá cao sẽ ảnh hưởng đến lợi ích của người gây ra thiệt hại.
- Theo khoản 2 Điều 591 Bộ luật Dân sự năm 2015, đối với trường hợp bị xâm phạm đến tính mạng thì mức bồi thường tối đa là không quá 100 lần mức lương cơ sở do Nhà nước quy định.
- Theo khoản 2 Điều 590 Bộ luật dân sự năm 2015, đối với trường hợp sức khỏe bị xâm phạm thì mức bồi thường tối đa không quá 50 lần mức lương cơ sở do Nhà nước quy định.
- Theo khoản 2 Điều 592 Bộ luật Dân sự năm 2015, đối với trường hợp thiệt hại do danh dự, nhân phẩm, uy tín bị xâm phạm thì mức bồi thường tối đa không được vượt quá 10 lần mức lương cơ sở do Nhà nước quy định.
→ Tham khảo thêm:
➤ Cách xác định thiệt hại trong bồi thường thiệt hại ngoài hợp đồng.
➤ Hợp đồng vô hiệu là gì? Hậu quả pháp lý của hợp đồng vô hiệu.
➤ Tìm hiểu về bồi thường thiệt hại trong một số trường hợp cụ thể.
➤ Hợp đồng vay tài sản.
- Trên đây là những quy định về mức bồi thường tổn thất tinh thần. Mức độ buồn phiền, đau thương, mất mát,... là những việc khó có thể xác định, đo lường được, vậy nên đối tùy vào từng trường hợp cụ thể sẽ có những mức bồi thường hợp lý. Hy vọng bài viết này sẽ cung cấp có quý khách hàng những thông tin hữu ích.
- Nếu có thắc mắc liên quan đến vấn đề trên, xin vui lòng liên hệ với chúng tôi:
CÔNG TY LUẬT TNHH THỊNH TRÍ
Hotline: 1800 6365
